Co to jest informacja niejawna i jak należy ją zabezpieczać

Dzięki stale rosnącemu znaczeniu informacji w naszym społeczeństwie ochrona informacji niejawnych stała się kluczowym zagadnieniem. Ustawa o ochronie informacji niejawnych definiuje informacje niejawne jako wszelkie informacje, których nieuprawnione ujawnienie mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej lub jej interesów.

To szerokie pojęcie obejmuje szereg ważnych danych związanych z obronnością kraju, interesami gospodarczymi i polityką zagraniczną. Nawet pozornie mało istotne informacje mogą zostać zakwalifikowane jako niejawne.

W tym tekście wyjaśnimy, czym jest informacja niejawna, skupimy się na przechowywaniu informacji niejawnych w prywatnych firmach, badając metody stosowane w celu określenia, kto ma dostęp do informacji niejawnych.

Jak działa ustawa o ochronie informacji niejawnych?

Co to jest informacja niejawna? Definicja jest podana w odpowiedniej ustawie. Jest to informacja, która została określona jako wymagająca ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem, ze względu na potencjalne szkody, jakie mogłaby wyrządzić interesom państwa lub organizacji.

Dostęp do informacji niejawnych jest ściśle ograniczony, a osoby, które potrzebują dostępu do takich informacji, muszą przejść przez dokładny proces weryfikacji, w tym uzyskać poświadczenie bezpieczeństwa i specjalne szkolenie.

Ochrona informacji niejawnych jest niezwykle ważna, ponieważ, jak stwierdza ustawa o ochronie informacji niejawnych, ich nieuprawnione ujawnienie może spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej, w tym zagrożenie dla jej niepodległości, suwerenności, integralności terytorialnej, zakłócenia jej działalności lub polityki zagranicznej.

Dlatego też tak w urzędach państwowych, jak i w firmach, które mają dostęp do danych niejawnych, należy wprowadzić ścisłą kontrolę i nadzór, aby zapewnić, że dostęp do informacji niejawnych mają jedynie osoby uprawnione.

Konsekwencje ujawnienia takich informacji mogą sięgać od odpowiedzialności karnej — w tym karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy po 5 lat – po poważne szkody dla bezpieczeństwa kraju i stosunków międzynarodowych. Zabezpieczenie informacji niejawnych ma kluczowe znaczenie dla utrzymania integralności państwa i ochrony jego obywateli.

Informacje niejawne — rodzaje

W Polsce informacje niejawne są zdefiniowane w ustawie o ochronie informacji niejawnych, która kategoryzuje takie informacje w zależności od stopnia potencjalnej szkody dla kraju, jaką mogłoby spowodować ich nieuprawnione ujawnienie.

1. Ściśle tajne: Jest to najwyższy poziom informacji niejawnych w Polsce, a ich nieuprawnione ujawnienie może spowodować wyjątkowo poważne szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej. Obejmuje informacje, które mogą zagrozić niepodległości, suwerenności lub integralności terytorialnej Polski, a także są uznawane za zagrożenie dla ustroju państwa i jego bezpieczeństwa, także w aspekcie prawa międzynarodowego.
2. Tajne: Nieuprawnione ujawnienie informacji tajnych może spowodować poważne szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej. Obejmuje ona informacje, które mogą uniemożliwić realizację zadań związanych z ochroną suwerenności lub pogorszyć stosunki Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami.
3. Poufne: Nieuprawnione ujawnienie informacji poufnych może wyrządzić szkodę Rzeczypospolitej Polskiej. To dość powszechny rodzaj tajemnicy, jaką stanowi informacja niejawna – przykłady to dane związane z wiedzą na temat dyplomacji, osobiste dane istotnych osób czy nazwiska agentów operacyjnych.
4. Zastrzeżone: Ten rodzaj informacji niejawnych obejmuje wszelkie inne informacje, do których nie stosuje się żadnej z powyższych klauzul. Nieuprawnione ujawnienie informacji zastrzeżonych może spowodować ryzyko zakłócenia działalności organów władzy publicznej państwa lub wyodrębnionego podmiotu w zakresie prowadzenia polityki zagranicznej oraz zagrożenie dla przestrzegania gwarantowanych praw i wolności obywatelskich.

Klauzulę tajności informacji nadaje osoba uprawniona do podpisania dokumentu, a kontrolę nad ochroną informacji niejawnych sprawuje Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) i Służba Kontrwywiadu Wojskowego (SKW) w zakresie przewidzianym prawem.

Ochrona informacji niejawnych

Informacje niejawne w urzędach i prywatnych firmach wymagają prowadzenia kancelarii niejawnej oraz szczegółowych metod zabezpieczania ich przed dostępem. Ponieważ technologie ochronne stale się rozwijają, ustawa nie nakłada obowiązku stosowania określonych technologii. Należy jednak trzymać się wskazanych metod zabezpieczania informacji niejawnych:

• Wydzielenie stref bezpieczeństwa: Obiekty, w których przetwarzane są informacje niejawne, muszą podzielone na strefy bezpieczeństwa, które podlegają specjalnej kontroli wejścia i wyjścia oraz kontroli pobytu. Zapewnia to, że dostęp do tych stref mają tylko uprawnieni pracownicy.
• Strefy dostępu: Wokół stref bezpieczeństwa tworzy się wydzielone strefy administracyjne, aby kontrolować dostęp osób lub pojazdów.
• System przepustek lub autoryzacji: Należy wdrożyć system określenia uprawnień osób do wejścia, przebywania i wyjścia ze stref bezpieczeństwa. Może polegać na hasłach, biometrii czy dostępu do kluczy do chronionych pomieszczeń, szaf pancernych i innych pojemników służących do przechowywania informacji niejawnych.
• Szkolenie personelu: Pracownicy pionu ochrony są szkoleni zgodnie z przepisami prawa w celu zapewnienia skutecznej kontroli stref bezpieczeństwa i stref administracyjnych.
• Użytkowanie sprzętu i urządzeń: Sprzęt służący do ochrony informacji niejawnych musi posiadać odpowiednie certyfikaty.

Jak należy zabezpieczać informacje niejawne w postaci cyfrowej?

Dziś prawdopodobnie większość danych zabezpieczana jest w postaci cyfrowej. Oto przykłady procedur wskazanych jako metody zabezpieczania informacji niejawnych:

• Szyfrowanie: Metoda ta polega na użyciu algorytmów kryptograficznych w celu ochrony poufności danych. Szyfrowanie zapewnia, że nawet jeśli nieuprawniony użytkownik uzyska dostęp do danych, nie będzie mógł ich odczytać.
• Hasła: Hasła są istotnym aspektem bezpieczeństwa cyfrowego, ponieważ pomagają zapobiegać nieautoryzowanemu dostępowi do informacji niejawnych. Należy wdrożyć procedury silnych i okresowo zmienianych haseł.
• Oprogramowanie ochronne: Oprogramowanie antywirusowe, antyspyware oraz firewall mają za zadanie ochronić dane przed niepożądanym dostępem. Odpowiednio przeszkolony administrator sieci ma dbać o prawidłowe działanie systemów zabezpieczeń.

Dodatkowo podmioty organizacyjne powinny ustanowić i utrzymywać odpowiednie zasady bezpieczeństwa cyfrowego, prowadzić regularne szkolenia dla personelu w zakresie znaczenia środków bezpieczeństwa cyfrowego oraz przeprowadzać inspekcje i audyty w celu zapewnienia zgodności z ustanowionymi politykami i procedurami.

Warto zauważyć, że wiele firm ma własne tajemnice — choć nie reguluje ich ustawa o ochronie informacji niejawnych, to jednak mogą skorzystać z powyższych wskazówek, by ustalić własne procedury ochrony poufnych danych w firmie.

Podsumowanie

Ochrona informacji niejawnych jest kluczowa dla zachowania bezpieczeństwa i integralności państwa i jego obywateli. Odpowiedzialność za ochronę informacji niejawnych spoczywa zarówno na jednostkach, jak i organizacjach.

Osoby fizyczne muszą spełniać określone wymagania, takie jak poświadczenie bezpieczeństwa i specjalne szkolenie, aby uzyskać dostęp do informacji niejawnych. Natomiast organizacje muszą ustanowić fizyczne i cyfrowe środki bezpieczeństwa, polityki i procedury w celu zapewnienia ochrony informacji niejawnych w zgodzie z organami państwowymi jak Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Służba Kontrwywiadu Wojskowego.