Co to jest informacja tajna i jak należy ją zabezpieczać

W dwudziestym pierwszym wieku ochrona informacji jest ważniejsza niż kiedykolwiek wcześniej. Współczesne firmy mogą przetwarzać zarówno dane osobowe od nazwisk po numery IP, jak i dane biznesowe, takie jak sprawozdania finansowe lub tajemnice handlowe. Jednak do najważniejszych tajemnic należą informacje tajne i ściśle tajne.

Niezależnie od rodzaju tajnych informacji, kluczowe jest ich właściwe zabezpieczenie, aby uniknąć ujawnienia, nieautoryzowanego dostępu, kradzieży lub niewłaściwego wykorzystania. W tym artykule omówimy, co to jest informacja tajna, rodzaje informacji tajnych oraz różne metody zabezpieczania i przechowywania informacji tajnych.

Informacje tajne definicja

Tajna informacja to nie to samo, co „tajemnica” czy „informacja niejawna”. To konkretny podzbiór informacji niejawnych – czyli takich, do których dostęp mogą mieć wyłącznie uprawnione osoby.

Choć w mowie potocznej wiele różnych rodzajów informacji określa się jako „tajne”, to jednak wiadomo, czym są informacje tajne. Definicja określa je jako dane mogące spowodować istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa Polski i jej obywateli.

Informacje niejawne to ściśle określony typ wiedzy, który obejmuje 96 rodzajów informacji. Nieuprawnione ujawnienie tych informacji może spowodować istotne zagrożenie dla podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, takich jak niepodległość lub nienaruszalność terytorium, interesy obronności, bezpieczeństwa państwa i obywateli lub narazić te interesy na co najmniej znaczną szkodę.

Co to jest informacja tajna?

Za tajne lub ściśle tajne informacje uważa się tylko te tajemnice państwowe, które powodują istotne zagrożenie dla państwa – może być to struktura Sił Zbrojnych i ich rozmieszczenie w sytuacji wojny lub zagrożenia wojną, szczegóły dotyczące poczty dyplomatycznej, lub też dane dotyczące działań agentów operacyjnych.

Informacji tajnych nie należy mylić z tajemnicą służbową. Informacje te uzyskuje się w związku z czynnościami służbowymi lub wykonywaniem zleconych prac, a ich nieuprawnione ujawnienie mogłoby zagrozić interesom państwa, interesowi publicznemu, prawnie chronionym interesom obywateli lub jednostki organizacyjnej. Stąd też niektóre tajemnice służbowe mogą być informacjami tajnymi, ale nie wszystkie informacje tajne są służbowe.

Istnieją także tajemnice zawodowe, skarbowe, bankowe, medyczne, handlowe, statystyczne i inne określone w odrębnych ustawach lub umowach między stronami. Z reguły takie informacje nie mają klauzuli „tajna informacja” ale wielu przedsiębiorców stosuje procedury bezpieczeństwa opisane poniżej także, by chronić swoje zastrzeżone informacje.

Informacje tajne — okres ochrony

Informacje niejawne podlegają ścisłej ochronie. Dzielą się na cztery poziomy tajności, odpowiadające czterem rodzajom klauzul tajności: tajemnica państwowa (ściśle tajne i tajne) oraz tajemnica służbowa (poufne i niejawne).

Dane identyfikujące funkcjonariuszy i żołnierzy służb ochrony państwa prowadzących działalność operacyjno-rozpoznawczą, dane identyfikujące osoby udzielające pomocy odpowiednim organom oraz informacje niejawne uzyskane od innych państw lub organizacji międzynarodowych, jeżeli ich udostępnienie jest uwarunkowane, podlegają ochronie przez 50 lat jako informacje niejawne, ściśle tajne i tajne. Natomiast niektóre informacje oznaczone jako „tajne” mogą zostać odtajnione po upływie 20 lat, lub też są chronione bezterminowo w niektórych specyficznych wypadkach.

Jak należy chronić informacje tajne

Ochrona fizyczna ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa informacji tajnych. Aby chronić fizyczne nośniki informacji — od dysków po pliki papieru – należy zapewnić ich trwałość, integralność oraz odporność wobec zjawisk fizycznych lub elektromagnetycznych.

Środki takie jak wydzielenie stref bezpieczeństwa, wprowadzenie systemów przepustek, przechowywanie kluczy w bezpiecznych miejscach oraz stosowanie certyfikowanego sprzętu bezpieczeństwa stanowią podstawę ochrony fizycznej. Dostęp do wrażliwych miejsc i budynków administracyjnych musi być ściśle monitorowany, dlatego kluczowe jest zatrudnienie pracowników ochrony z odpowiednim przeszkoleniem.

W Polsce za weryfikację dostępu do informacji tajnych odpowiadają SKW i ABW – i określają, kto może go uzyskać. Na przykład osoby ukrywające dochody, uzależniona od alkoholu lub środków psychotropowych, prawomocnie skazane mogą nie uzyskać dostępu do wskazanych informacji.

Kancelaria tajna

Miejscem przechowywania, wytwarzania, przetwarzania lub przekazywania dokumentów zawierających informacje tajne jest kancelaria tajna. Jest to wyodrębniona komórka organizacyjna, podległa bezpośrednio pełnomocnikowi ochrony, odpowiedzialna za właściwe rejestrowanie, przechowywanie, obieg i wydawanie tych dokumentów osobom upoważnionym.

Kancelaria tajna powinna być usytuowana w strefie bezpieczeństwa, na pierwszym piętrze, z wyłączeniem poddaszy. Powinna być oddzielona od innych pomieszczeń ścianami i sufitami trwałymi, niepalnymi i o dużej wytrzymałości. Drzwi kancelarii pocztowej powinny być metalowe lub obłożone blachą stalową o grubości 2 mm, z zabezpieczeniem antywłamaniowym i wyposażone w dwa zamki o złożonym mechanizmie.

Okna kancelarii powinny być zabezpieczone stalowymi kratami i chronić pomieszczenie przed obserwacją z zewnątrz. Kancelaria musi zawierać chroniące dokumenty szafy pancerne z zamkami o złożonym mechanizmie. W kancelarii może także być zainstalowany system monitoringu wizyjnego, monitorujący kto ma dostęp do tajnych informacji.

Eksperci od zabezpieczeń rekomendują też elektromagnetyczną izolację pomieszczenia. By uniknąć ataku hakerskiego, pomieszczenie musi być obudowane tzw. klatką Faradaya lub specjalną folią ją imitującą.

Zabezpieczenia szyfrowe

Szyfrowanie jest podstawowym narzędziem ochrony informacji tajnych i niejawnych. Polega na wykorzystaniu algorytmów do przekształcenia danych plaintext w ciphertext, który jest niezrozumiały dla każdego bez odpowiedniego klucza deszyfrującego. Zaszyfrowane dane tajne mogą być przechowywane, przesyłane i dostępne w bezpieczny sposób, o ile klucz szyfrowania jest przechowywany w bezpiecznym miejscu.

Aby zapewnić bezpieczeństwo kont i urządzeń zawierających tajne informacje, należy stosować silne hasła. Silne hasła zazwyczaj zawierają kombinację dużych i małych liter, cyfr i znaków specjalnych i nie powinny być łatwe do odgadnięcia lub złamania.

Oprócz silnych haseł należy stosować uwierzytelnianie dwuskładnikowe, aby zapewnić dodatkowy poziom bezpieczeństwa. Uwierzytelnianie dwuskładnikowe wymaga od użytkowników podania dwóch form identyfikacji przed uzyskaniem dostępu do tajnych informacji, takich jak hasło i skan odcisku palca lub hasło i token bezpieczeństwa. Nawet jeśli hasło zostanie naruszone, nieupoważniona osoba nie będzie w stanie uzyskać dostępu do tajnych informacji bez drugiej formy uwierzytelnienia.

Podsumowanie

Planując sposoby ochrony informacji tajnych, należy rozważyć wartość aktywów informacyjnych oraz potencjalne konsekwencje naruszenia ochrony. Konieczne jest również określenie potencjalnych agresorów i poziomu ich możliwości, w tym zasobów technicznych, intelektualnych i organizacyjnych. Należy również rozważyć poziom ochrony informacji tajnych, a także liczbę osób upoważnionych i poziom ich dostępu.

Regularne szkolenia dla pracowników w zakresie polityki i procedur bezpieczeństwa informacji mogą pomóc w utrzymaniu kultury bezpieczeństwa i zmniejszyć ryzyko utraty informacji. Bez wiedzy, co to jest informacja tajna, nie da się skutecznie zabezpieczyć cennych danych.